Gdyby dziś doszło do napadu, w którym łupem złodziei padłoby 200 mln złotych, gazety ogłosiłyby to na pierwszych stronach, a telewizyjne media przedstawiałyby na bieżąco relacje z tego tematu dnia, a może i tematu miesiąca! Natomiast w 1908 r. gazeta „Ziemia Lubelska”, w niewielkiej notatce na stronie nr 3, opisała napad na pociąg, który przewoził 2 miliony rubli, z których „zrabowano większą część, a więc możliwe jest, iż uniesiono milion rubli”. Ile warte było w tamtym czasie milion rubli? Panował wówczas system monety złotej, czyli kursy walutowe były sztywnie wyrażone w złocie. I tak 31 rubli = 24 gram złota. Tak więc 1 mln rubli wart był ponad 770 kg złota, co w przeliczeniu na dzisiejszą wartość odpowiadałoby kwocie ok. 200 mln zł!
No dobrze, a nie przeliczając na współczesne wartości? W latach 1908-1910 wyspecjalizowany pracownik browaru zarabiał 16 rubli miesięcznie. Na skradzioną kwotę musiałby więc pracować 5 208 lat! Z kolei za 350 rubli można było kupić 4 morgowe gospodarstwo. 1 mln wystarczyłby na zakup 6 400 ha ziemi.
Z kolei, jak opisywał wydarzenie „Kurier Litewski” w artykule „Miljonowa eksropriacja” łupem rabusiów miało paść aż 1 mln 400 tys. rubli. Jaka była prawda?
W rzeczywistości ukradziono 200 tysięcy rubli, jednak sprawcami byli nie byle jacy złodzieje, bo m.in. czterech przyszłych premierów na czele z Józefem Piłsudskim! Opisany w „Ziemi Lubelskiej” napad był w rzeczywistości słynną akcją Organizacji Bojowej PPS z 26 września pod Bezdanami, a ukradzione pieniądze nie posłużyły do wzbogacenia się, lecz zostały przeznaczone na walkę zbrojną. Co wyjaśnia fakt opisania go dopiero na 3 stronie, w niewielkiej kolumnie.
Niepozorna relacja z 3 strony gazety okazuje się być słynną Akcją pod Bezdanami — zachęcamy do zapoznania się z tą niesamowitą historią, godną ekranizacji i co najmniej kilkunastu Oscarów, w tym za najlepszy scenariusz adaptowany!
22, Akta miasta Lublina 1874-1915, sygn. 6066.
MAP
371.
